T24 Dış Haberler
Çin, Tayvan Devlet Lideri Tsai Ing-Wen’in ABD Temsilciler Meclisi Lideri ile görüşmesi durumunda “karşılık” verileceğini söyledi ve ABD’den Tayvan başkanının ülkeden aktarma uçuşu yapmasına müsaade vermemesini istedi.
Tsai, Belize ve Guatemala’ya yapacağı 10 günlük ziyaret için çarşamba günü Tayvan’dan ayrıldı. Tsai’nin giderken ABD’nin New York kenti, dönerken de Los Angeles kentinden aktarma uçuşu yapması planlanıyor.
ABD basınına nazaran Tsai, Los Angeles aktarmasından evvel California’da ABD Temsilciler Meclisi Lideri Kevin McCarthy ile görüşecek. Bu görüşme, resmi kaynaklarca teyit edilmedi.
Tsai’nin seyahati başlamadan saatler evvel Çin’in Tayvan Alakaları Ofisi, ABD’yi ziyarete karşı uyardı.
Ofis sözcüsü Zu Fenglian, “Eğer Tsai, McCarthy ile görüşürse bu tek Çin prensibini ihlal eden bir öteki provokasyon olur, Çin’in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal eder” dedi.
Zu, “Buna mutlaka karşı çıkıyoruz ve karşı çaba için gerekli adımları atacağız” tabirlerini kullandı.
Tsai ise Çin baskısının, Tayvan’ın dış dünyayla temas kurmasını önleyemeyeceğini söyledi.
Dönemin ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi, Çin’in itiraz ve tehditlerine karşın geçen ağustos ayında Tayvan’a resmi ziyareti gerçekleştirmişti. Pelosi, 25 yıldır Tayvan’ı ziyaret eden en üst seviye ABD’li yetkili oldu.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Konseyinde Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilgi tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Heyetinde yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek yasal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın milletlerarası örgütlerdeki pozisyonu meçhul hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” prensibini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının kesimi olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik bağlantılar kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve öbür memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
