Sandık başında nelere dikkat edilmeli? Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun tek tek anlattı…

featured

Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinde son 3 günün içine girildi. 14 Mayıs’ta yapılacak olan genel seçimlere ait kamuoyu anketlerinde başa bir gayret kelam konusu iken geçersiz oyların kritik değer taşıyacağı seçimlerde oyu hakikat biçimde kullanmak adeta seçimin mukadderatını belirleyecek.

Bu doğrultuda Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun, oy pusulasında seçmenin nasıl oy kullanması gerektiğine ait Cumhuriyet TV’ye konuştu. 

“GEÇERSİZ OYLAR SEÇİMİN MUKADDERATINI BELİRLEYECEK”

Sözlerine 2018’deki seçimleri hatırlatarak başlayan Tosun, oy kullanırken yapılması gerekenleri tek tek şöyle anlattı:

“Öncelikle, oyumuzun geçerli olması oy makasının bu kadar dar olduğu bir seçimde seçimin yazgısını belirleme manasında önemli. Zira, örneğin 2018 genel seçiminde 1 milyon 53 bin geçersiz oy vardı. Bu da yüzde 2.1’e tekabül ediyordu. Geçersiz oylar, seçimin yazgısını tayin etme gücüne sahip. Her şeyden evvel, oy kullanmaya giderken yanımızda seçmen bilgi kağıdı ve fotoğraflı olan bir kimlik dokümanı gerekiyor. 

T.C. kimlik numarasının kesinlikle yazılması gerekli lakin seçmen bilgi kağıdımızı unuttuğumuzu varsayarsak o takdirde sorun değil, yeniden oy kullanabiliriz ;ama mutlaka T.C. kimlik numarası olan fotoğraflı ve resmi bir kimlik dokümanı olması gerekiyor. 

Sandık başına gittiğimiz vakit öncelikle seçmen listeleri asılı, o listelerden ismimizi denetim edeceğiz. Bütün bu kademelerden evvel, kesinlikle seçmen listelerinde ismimizin olup olmadığını denetim etmemiz gerekiyor. Sandık başında o listeden denetimi yaptıktan sonra en azından o sandıkta oy kullanıp kullanmayacağımıza ait emin olmak için içeriye giriyoruz, bize bir zarf ve ‘evet’ yahut ‘tercih’ formunda bir mühür verecekler. Bu zarfın yanında 2 tane oy pusulası verilecek. Bu oy pusulasının bir tanesi cumhurbaşkanları adaylarının isimlerinin yer olduğu, başkası ise siyasi partilerin isilerinin yer olduğu 100 cm olarak tabir edilen epeyce uzun bir oy pusulası. 

Oy kullanacağımız yerin boş olduğu anda içeriye girip evvel cumhurbaşkanı ya da milletvekili genel seçimi için tercihte bulunacağız. Cumhurbaşkanlığı için oy pusulasında adaylardan hangisini tercih ediyorsak mührü onun üzerine basacağız.”

“OY PUSULASINA İŞARET KONULMAMASI GEREKİYOR”

Oyların hangi durumlarda geçersiz sayılacağının altını çizen Tosun,Mührü dışarıda bırakmamak gerekiyor, el hareketinden kaynaklanan çok hafif bir kayma olabilir lakin değerli olan burada, çok net bir biçimde hangi adayı tercih ediyorsak mührü onun üzerine basmamız. 

Ondan sonra milletvekilliği genel seçimi için 100 cm’lik oy pusulasında hangi partiye oy vereceksek tekrar ‘evet’ ya da ‘tercih’ mührünü o partinin üzerine basmamız gerekiyor. Zira ‘evet’ ya da ‘tercih’ mührü basılamayan tıpkı ittifak içinde yer almayan birden fazla ittifaka, parti yahut adaya mühür basılması halinde oylar geçersiz. Oy pusulasının muhakkak yırtılmaması, koparılmaması gerekiyor. Pusula üzerine mühür dışında yahut mühür yerine rastgele bir özel işaretin konmaması gerekiyor. Bu da değerli, zira pusulanın üzerine özel bir işaret, isim, imza kaşesi yahut parmak izi konduğu takdirde bu oy da geçersiz oluyor. İki pusulaya tercihimizi yaptıktan sonra pusulaları zıt çevirmek gerekiyor. İçeriye hakikat katladığımız takdirde, mührün kurumamış olmasından ötürü o mührün öbür aday ya da partilere temas etme imkanı var. Mühür sonuçta bir boya, hafif bir ıslaklıkta olduğu için tahminen birkaç saniye beklemek, o mührün kuruması için üflemek lakin kesinlikle ve kesinlikle karşıt çevirmek gerekiyor. Aksi takdirde zira geçersiz olacak” sözlerini kullandı. 

“YURTTAŞ OY SAYIMINI İZLEYEBİLİR”

Oy kullanma sürecinin akabinde yapılması gerekenleri anlatan Tosun, “Bir zarf, iki başka oy pusulası diyoruz. Tercih sürecini bitirdikten, katlama sürecini yaptıktan sonra birebir zarfa koyup sandığa atıyoruz. Ardından kesinlikle ve kesinlikle imza atmamız gerekiyor. Bizim bir oy hakkımızın biz tarafından kullanıldığına ait imzamız en değerli hukuksal karinedir. Daha sonra dışarı çıkmamız gerekiyor, binadan da çıkıp günlük rutin işlerimize devam ederiz. Yurttaş olarak oy verme süreci tamamlandıktan sonra sayım basamağındaki seçim hukukunun mucibince isteyen yurttaş orada oyların zarftan çıkarılması ve oy sayım dökümüne işlenmesini izleyebilirler açıklamasında bulundu.

“OY KULLANIMI 17.00’DE BİTER”

Oy sayım sürecinin nasıl yapılacağına değinen Tosun kelamlarını şöyle sürdürdü:

Seçim hukukunun temel prensiplerinden birisinin gereği olarak seçimler ‘gizli oy açık sayım’ temeline nazaran yapılır. O oy kullanmanın bitme saatinin son etabı 17.00. Bu saatten sonra dışarıdan oy kullanmak için gelinmesi halinde oy kullanma imkanı yok ama sırada bekleyen varsa o sıradakiler sandık vazifelileri tarafından tespit edilip oylarını kullanacaklar. Sandıklar kapanıp oy kullanma bittikten sonra, zarflar tek tek sandıktan çıkarılacak. Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimi için ayrılacak. Ondan sonra bir cetvel ve sayım döküm cetvelinde o siyasi parti ve adayların almış olduğu oylar işaretlenecek. Burada bir başka değerli nokta: ‘Pusulada yalnız ittifak adayı içerisinde mührün basıldığı her durumda’ bu oy pusulası da geçerli olacak. 

Oy pusulasında üstte ittifak, altta aday partilerin isimleri var, ittifaka yazmışsa bu yeniden sayılıyor. Lakin bu şartta o ittifak oyu ortak oy sütununa başka farklı işlenecek. Seçim hesaplama tekniği manasında da ittifak içinde siyasi partilerin ortak oylardan gelen hissesi partilerin oy oranına nazaran yapılacak, hesaplama ile dağıtılacak. Bütün bu süreçler bittikten sonra da o sandıktan kaç oy çıktığı kamuoyuna ilan edilir.”

“MUTLAKA SANDIĞA GİDELİM”

Tosun, yurttaşlara sandığa gitme davetinde bulunarak “Seçme ve seçilme hakkı en temel yurttaşlık haklarından birisi. Bilhassa bizim üzere siyasal katılmanın sonlu olduğu ülkelerde seçimler yurttaşlar için birebir vakitte bir bayram havası biçiminde cereyan etmektedir. Yurttaşlık hakkımıza sahip çıkarak kesinlikle sandığa gidelim. İştirak ne kadar yüksek olursa o seçim sonucunun siyasal meşruiyet açısından ehemmiyeti artar. Biraz evvel değerlendirdiğimiz konular da kullanmış olduğumuz oyların geçersiz olmaması için çok değerli zira muhtemelen bu seçim yüzde 1 yüzde 2’lik oy bandının seçim sonucunu tayin etmede tesirli olacağını gösteriyor. Bu açıdan hem oyumuz çok değerli hem de geçerli oyumuz önemli” dedi. 

0
mutlu
Mutlu
0
_zg_n
Üzgün
0
sinirli
Sinirli
0
_a_rm_
Şaşırmış
0
umursamaz
Umursamaz
Sandık başında nelere dikkat edilmeli? Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun tek tek anlattı…

Yorumlar kapalı.

Giriş Yap

Fokana Haber ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!