Emissions Analytics’e nazaran her yıl dünya çapında neredeyse 2 milyar lastik üretiliyor; bu lastik yan yana istiflendiğinde aya ulaşmaya yetiyor.
Pew Charitable Trust‘ın 2020 tarihli bir raporunda, okyanuslardaki mikroplastiklerin yüzde 78’inin araç lastiklerinden geldiği belirtildi.
Otomobil lastiklerinin yaklaşık yüzde 24’ü sentetik kauçuktan (petrol yan eserleri kullanılarak yapılan bir plastik çeşidi) yapılıyor ve araç hareket ettikçe parçalanıyor . Bu kauçuk kesimler yalnızca mikroplastiklerden değil, Yale Environment 360‘ın yeni araştırmasına nazaran de bakır, kurşun ve çinko üzere ağır metalleri de içeren “kimyasal kokteyl” içeriyor.
Yeşil Gazete’nin çevirdiği Euronews haberine nazaran araştırmacılar, balıkların vefatına neden olan lastiklerin çatlamasını önlemek için eklenen 6PPD isimli kimyasalın yer düzeyindeki ozona maruz kaldığında birçok öbür kimyasala dönüştüğünü, bunlar ortasında birçok balık çeşidi için akut toksik olduğu bulunan bir bileşiğin de bulunduğunu tespit etti.
Yerli Amerikan kabilelerinden oluşan bir koalisyon ise lastik tozunun somon cinsleri üzerindeki ölümcül tesirine şahit olduğunu açıkladı. Puyallup Kabile Kurulu yaptığı açıklamada, EPA‘ya 6PPD’yi yasaklaması davetinde bulunarak, “Onları korumak için hiçbir şey yapılmazsa çeşitlerin neredeyse kesin olarak yok olma noktasına geldiğini gözlemledik” dedi.
Toplamda, kauçukların birden fazla kanserojen olan 400’den fazla kimyasal ve bileşik içeriyor.
Görünmeyen tehlike
Emissions Analytics‘e nazaran her yıl dünya çapında neredeyse 2 milyar lastik üretiliyor; bu lastik yan yana istiflendiğinde aya ulaşmaya yetiyor.
Birleşik Krallık‘taki firma, bir arabanın dört lastiğinin kilometre başına 1 trilyon ultra ince parçacık yaydığını söylüyor. Bu parçacıklar o kadar küçük ki, akciğer dokusundan geçerek kan dolanımına karışabiliyor ve kan-beyin bariyerini aşabiliyor.
Lastik tozu kirliliği kimi durumlarda egzoz borularından çıkan emisyonlara bile rakip olabiliyor. Bir çalışma, lastiklerden ve frenlerden kaynaklanan PM 2,5 ve PM 10 emisyonlarının, örneğin Kaliforniya‘daki egzoz borularından kaynaklanan emisyonların kütlesini çok aştığını gösteriyor.
Imperial College London‘ın yakın vakitte yaptığı bir araştırma, lastik aşınma parçacıklarının (TWP) azaltılmasının egzoz emisyonlarının azaltılması kadar kıymetli olduğunu belirtiyor.
Çözüm arayışları
Eko-inovasyon çalışan araştırmacılar, lastiklerin ‘doğal kauçuk’ bileşenini artırmak için bir çeşit kauçuk üreten karahindiba ve soya yağını kullanmayı denedi. Continental Tire Company isimli bir Alman firması, karahindiba köklerinden bisiklet lastikleri üreterek bu tahlili ilerletiyor. Emissions Analytics’in testlerine nazaran bu lastikler yüzde 25 daha az kanserojen bileşik yayıyor, lakin tekrar de sıkıntılı katkı hususları kullanıldığına dikkat çekiyorlar.
Birleşik Krallık’ta pak teknoloji start-up’ı The Tire Collective ise her lastiğe takılan bir aygıt üretti. Aygıt, üretilen lastik tozunu toplamak için elektrostatik ve çıkrık hava akışını kullanıyor. Parçacıklar toplandıktan sonra, yeni lastikler de dahil olmak üzere çeşitli uygulamalarla farklı cinste bir kauçuğa dönüştürülebileceği belirtiliyor.
Ancak lastik tozu kirliliğinden kurtulmanın kesin bir yolu şimdi bulunabilmiş değil, bu nedenle daha sıkı düzenlemelere muhtaçlık bulunuyor.
AB’de 2025’ten itibaren geçerli olacak yeni ‘Euro 7’ kuralları, frenlerden kaynaklanan partikül emisyonları ve lastiklerden kaynaklanan mikroplastik emisyonları için hudutlar belirleyen dünyadaki birinci emisyon standartları olacak. Bu standartlar , daha ağır olmaları nedeniyle daha fazla lastik emisyonu üretme eğiliminde olan elektrikli araçlara da uygulanacak.
Önde gelen 10 lastik üreticisinden oluşan Lastik Sanayi Birliği, emisyonları azaltmak için yine tasarlanan lastikler de dahil olmak üzere lastik kirliliğinin “daha âlâ anlaşılması ve hafifletilmesine yönelik aksiyonların teşvik edilmesi için bütünsel bir yaklaşım geliştirmeyi” amaçladıklarını açıklamıştı.
Yorumlar kapalı.