Çığır açan keşif: Bilim insanları ‘kayıp kıtayı’ buldu

Yunan filozof Aristoteles’den coğrafyacı Eratosthenes’e kadar bilim insanlarının bahsettiği kayıp ada Zelandiya’nın varlığı ispat edildi. Hollandalı kaşif Abel Tasman ‘Büyük Güney Kıtası’ isimli kıtayı bulmak için 1642 yılında keşiflere başlamış ama onun yerine çok daha küçük alana sahip olan Yeni Zelanda’yı bulmuştu. Asıl kıtanın ise çok büyük bir kısmının okyanusların altına gömüldüğü düşünülüyor.

Uzmanlar yaklaşık olarak 5 milyon metrekare alana sahip kıtanın, 500 milyon yıl evvel Batı Antartika ve Doğu Avusturalya’nın büyük kısmını kapsayan Gondwana adlı ‘süper kıtanın’ modülü olduğunu duyurdu. Zelandiya kıtasının yaklaşık olarak Avusturya’nın yarısı büyüklüğünde olduğu bilgisi de paylaşıldı.

Daha önce Kaşif Tasman, büyük kıtaya ulaşamasa da Yeni Zelanda yerlileri Maoriler ile tanışarak doğudaki büyük kara kesiminin varlığı hakkında bilgi toplamaya devam etmişti. Yüzde 94’ü suyun altında olduğu için birinci bakışta görünmez olan kıtaya, Yeni Zelanda yerlileri, Mahorilerin lisanında ‘Māui’nin dorukları, vadileri ve düzlükleri’ manasına gelen Te Riu-a-Māui ismini vermişti.

Ayrıca bugüne kadar Zelandiya kıtasının yalnızca güney kısmı haritalanmıştı. Jeologlar kıtanın başından beri göz önünde olduğu ancak 2017 yılında keşfedildiğini, yeni araştırmalarla ise tam olarak kanıtlandığı belirtiliyor. Araştırmalar bu devasa kıtanın suyun yaklaşık 2 kilometre altında olduğunu vurgularken, kıtanın suyun üstünde kalan kısımları ise Yeni Zelanda adaları, Fransa’ya bağlı Yeni Kaledonya, Lord Howe Adası ve doğusundaki volkanik Ball’s Pyramid adaları olarak açıklanıyor.

Hala tam olarak nedeni anlaşılmasa da, Zelandiya kıtasının 80 ila 105 milyon yıl evvel kıta olan Gondwana’dan kopmuş olduğu düşünülüyor.