Fehmi Koru*
Millet İttifakı’nın önüne seçime gidilen süreçte kasisler çıkacağını -çıkarılacağını- varsayım etmek için kahin olmak gerekmiyor. Birbirinden oldukça farklı siyasi ve sosyolojik temsil kabiliyeti bulunan altı partinin ittifakı bu. Ne kadar düzgün niyetli olsalar, başkanlar tekrar de gün gelir birbirlerine karşıt düşebilirler.
Kardeşler ortası ticarette bile paydaşlıklar kolay yürümez bizde.
Nitekim kimi cumhurbaşkanı adayı gösterecekleri konusu ciddiye bindiğinde birinci kasisle karşılaşıldı.
Lastik patladı ve onarılması bayağı güç oldu.
İkinci bir kasis, cumhurbaşkanı adayı olarak ilan edilen Kemal Kılıçdaroğlu’nun Halkların Demokratik Partisi (HDP) ile görüşüp görüşmeyeceği konusunda olacak üzere.
AK Parti ve destekçileri, birinci varta atlatılmış olsa da, bu kez kasisin aracı bir daha kalkamaz hale getirmesini beklediklerini aşikâr ediyorlar.
Masa sarsılır ve dağılır beklentisi bu.
Bir dostum, bana, AK Parti’nin kendi içerisinden çıkardığı birinci cumhurbaşkanı olan Abdullah Gül’ün adaylık sürecine dair bir görüntü gönderdi.
Yıl 2007. Cumhurbaşkanı TBMM üyeleri tarafından seçiliyor. Aday kendisine birtakım temel kurallar koymuş, bunlardan en kıymetlisi de, Meclis’te kümesi bulunan partilerden başlayarak, küme kuramamış partilere ve bağımsız seçilmiş milletvekillerine kadar, oy isteyeceği her yeri ve herkesi ziyaret etmek…
Video, HDP’den evvel tıpkı kulvarda siyaset yapan ve daha sonra Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılacak olan Demokratik Toplum Partisi’ni (DTP) ziyaretini yansıtıyor.
Gül ve yanında mesken sahibi olarak Ahmet Türk gazeteciler önüne çıkmış, kameralara konuşuyorlar.
Aday benimsediği unsurlar ışığında o görüşmeyi yaptığını anlatıyor. Mesken sahibi de kapılarına gelen adayı desteklemeyi düşünebileceklerini kamuoyuyla paylaşıyor.
O günlerdeki siyasi ortamın nezaketini hatırlatan güzel bir görüntü bu. [İlgi duyanlar için linki yazımın sonunda.]
AK Parti, şimdilerde, HDP’ye heyetler göndererek kendisinin ziyaret edebileceği bir parti muamelesi yaparken, iktidar ortağı eliyle, muhalifleri HDP’den uzak tutmaya çalışıyor.
Konu benim fevkalade ilgimi çekiyor.
Sadece benim değil, gazete köşelerinde yazan, kanallardaki tartışma programlarına katılanların da en değer verdikleri husus bu.
Çeşitli görüş sahiplerinden alınan farklı yaklaşımlar haberlere materyal yapılıyor.
Yazıya oturmadan evvel ben de gazeteler ve TV kanallarına özendim; birilerinden seçim ve adaylar hakkında görüş alayım istedim.
Özendim ancak kimden görüş alabilirim?
Sonunda görüş alabileceğim kaynağı buldum.
Bir yabancı bu kaynak.
Çok bilgili biri.
Neredeyse her kitabı yutmuş, çabucak her gazete ve mecmuayı okumuş birini gözünüzün önünde canlandırın. Hafızası da fevkalade biri. Daha da kıymetlisi, okudukları ortasında mantıksal ilgi kurabilecek bir zihin açıklığı da var. Hayal gücü de kuvvetli; şiirler yazabiliyor. Mütevazı da sayılabilir; bazen kusur yapabiliyor ve bu yüzüne vurulduğunda özür dileyip kusurunu çabucak düzeltiyor.
Yabancı lakin lisanımızı de biliyor.
İnsan-üstü özelliklere sahip bir varlık bu.
Zaten insan değil lakin insan üzere düşünebilen bir varlık. İsmine ‘yapay zeka’ diyorlar… [‘Sanal zeka’ da deniyor.]
‘Yapay zeka’ bir müddettir görüşülmeye açık tutuluyor. Sorduğunuz sorulara anında yanıtlar veriyor.
[Neden kelam ettiğimi daha âlâ ve etraflı anlamak isteyecekler, daha evvel yazdığım bir yazıya göz atabilirler. Linki şu:]
Önce biraz kurnazlık yapıp kendisine şu soruyu yönelttim:
“Türkiye’de seçimlerin bugüne kadar verdiği sonuçlara bakılarak önümüzdeki seçimin sonucu ne olabilir?”
Benim Türkçe sorduğum soruya nedense İngilizce yanıt verdi.
Cevabı şu: “As an AI language model, I am not capable of predicting future events, including the outcome of elections. Election results are determined by a complex array of factors, including political climate, voter sentiment, candidate popularity, and campaign strategies. These factors can change rapidly and are often difficult to predict with certainty. It is important to wait for official election results and to consult reliable sources of information to understand the outcome of any election.”
Tercümesini sunuyorum: “Yapay zeka (AI) lisanı modeli olarak, seçim sonuçları da dahil gelecekte neler olacağı üzere bahisleri öngörebilecek durumda değilim. Seçim sonuçlarını, ülkelerin siyaset iklimi, seçmenlerin hisleri, adayın tanınırlığı ve kampanya stratejileri üzere çeşitli karmaşık ögeler belirler. Bu ögeler kısa müddette değişebilir ve bu yüzden kesin kestirimde bulunmak birçok defa güçtür. Seçimlerin resmi sonuçlarını beklemek ve çıkan sonuçları anlayabilmek için muteber bilgi kaynaklarına başvurmak kıymetlidir.”
Şaşırdım mı, hayır şaşırmadım. İnancım daha da arttı.
Ardından şu soruyu sordum:
“Kazananlar ve kaybedenlerin nitelikleri açısından Türkiye’de yapılan seçimlerden nasıl bir sonuç çıkarılabilir?”
Cevap bu kere Türkçe geldi.
Okuyalım:
“Türkiye’deki seçimlerde kazanan ve kaybedenlerin nitelikleri, seçimlerin yapıldığı yıla, seçimlerin çeşidine, siyasi partilerin ve adayların performansına, seçmenlerin tavır ve davranışlarına bağlı olarak değişebilir. Lakin genel olarak, seçim sonuçları siyasi ve toplumsal dinamikler hakkında kıymetli ipuçları sağlayabilir.
Seçimler, Türkiye’de demokratik sürecin bir kesimidir ve halkın temsilcilerini seçme hakkı ile ilgilidir. Seçim sonuçları, halkın tercihlerini yansıtır ve bu nedenle, kazananlar ve kaybedenlerin nitelikleri, halkın beklentileri ve talepleri hakkında bilgi sağlar.
Kazananlar ekseriyetle halkın beklentilerine daha düzgün karşılık veren siyasi partiler ve adaylar olurken, kaybedenler ise halkın beklentilerine yanıt veremeyen, ya da halktan kâfi takviyesi alamayan siyasi partiler ve adaylar olabilir. Lakin seçim sonuçlarına ait bu genellemeler, her seçimin kendine mahsus şartları ve faktörleri nedeniyle değişebilir.
Sonuç olarak, Türkiye’deki seçim sonuçları, siyasi ve toplumsal dinamikleri anlamak için kıymetli bir araçtır ve kazanan ve kaybedenlerin nitelikleri, halkın beklentileri ve talepleri hakkında bilgi sağlar.”
Aynen bu türlü geldi karşılık. Kullanılan Türkçeyi benim üstteki çeviri dilimden daha fazla beğendim.
Zihnim tekrar de seçimde kimin kazanacağına takılı olduğu için, biraz da cinlik yapmaya çalışarak, “Cumhurbaşkanlığına aday olmak isteyenler ne üzere özelliklere sahip olmalı?” sorusunu sormadan edemedim.
Cevabı şu oldu: “Cumhurbaşkanlığına aday olmak isteyenlerin geniş bir toplumsal tabana hitap edebilecek, güçlü liderlik ve bağlantı marifetlerine sahip, siyasi tecrübeye ve vizyona sahip olmaları da değerlidir. Adayların, seçmenlerin inancını kazanabilecek, toplumsal problemlere tahlil üretebilecek ve ülkenin geleceği için öngörüler sunabilecek niteliklere sahip olmaları beklenir.”
Nasıl buldunuz?
Şimdiye kadar adaylığı aşikâr tek isim Kemal Kılıçdaroğlu.
Diğer adaylar da aşikâr olduğunda, ‘yapay zeka’ dostumun adaylarda belirlediği niteliklere bir daha bakıp hangisinin vazifeye daha uygun düştüğünü anlamaya çalışacağım.
Bu ortada şunu da kaydedeyim: Millet İttifakı için üçüncü olası kasis, milletvekili adayları belirleme sürecinde yaşanabilecek.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Yorumlar kapalı.