* Fehmi Koru
Bugünkü gazetelerde cumhurbaşkanlığı seçiminde yarışacak adaylarla ilgili haberlerin başlıklarına göz atalım:
“100 bin imza maratonu sona erdi! Türkiye seçime 4 adayla gidiyor.” (Karar)
“YSK’da 100 bin imza maratonu tamamlandı… Türkiye seçime 4 adayla gidiyor.” (Hürriyet)
“İmza maratonu sona erdi, aday listesi katılaştı.” (Cumhuriyet)
Farklı üç gazetede birbirinden farksız sözlerle yansıtılan birebir haber.
Oysa cumhurbaşkanlığı seçiminde kimlerin adaylık yarışına katılacağı konusunda şimdi katılaşan bir durum yok. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Meclis’te kümesi bulunan partilerden aday olarak iki ismin kendilerine bildirildiğini, bir de 100 bin imza toplayarak aday olmaya çalışanlardan iki ismin bunu başardığını duyurmuş oldu.
Malumun ilamı demek oluyor YSK’dan yapılan açıklama.
Henüz katılaşan bir şey yok adaylık konusunda.
İYİ Parti, YSK’ya, Cumhur İttifakı partilerinin gösterdiği adayın –Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın- daha evvel iki sefer seçildiği, hasebiyle anayasanın “Bir kimse en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir” diyen 101. unsuru sebebiyle aday olamayacağı itirazında bulundu.
YSK üyeleri bu itirazı şimdi ele alıp görüşmediler.
Gazeteler, evvelki gün de, tıpkı haberi “Yüksek Seçim Şurası (YSK), Cumhur İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan’ın adaylık başvurusunu kabul etti” biçiminde duyurmuş, ben de her şeyin olup bittiği kanaatine kapılarak burada şaşkınlığımı şu paragrafa taşımıştım:
“YSK’nın iki kere -2014 ve 2018’de- halk oyuyla cumhurbaşkanı seçilmiş Tayyip Erdoğan’ın üçüncü sefer aday olmasını kabulü sonrasında şaşırmadım dersem palavra söylemiş olurum. Bilgilerimin doğruluğunu sınamak için araştırdım: Erdoğan nitekim de 2014 ve 2018 yıllarında yapılan seçimlere katılmış ve iki kere cumhurbaşkanı seçilmiş. Anayasa’da da (m. 101) “Bir kimse en fazla iki sefer Cumhurbaşkanı seçilebilir” cümlesi hala yerinde duruyor, unsur değişmemiş. Şaşkınlığım hâlâ devam ediyor.”
Neyse, anlaşılan YSK üyelerine -şimdilik ve erken- haksızlık etmişim. Şaşırmak yahut şaşırmamak için sonuncu kararı beklemem gerekiyor.
Meslek hayatlarının tepesinde bulunan hukukçulardan oluşan şura üyelerinin, anayasanın ilgili hususu önlerinde dururken, maddeyi tevil ederek farklı bir karara varmayacakları görüşümü birinci günden bu yana korudum. Hâlâ tıpkı görüşteyim.
Azınlıkta kaldığımın da farkındayım.
Rakip ittifakın aday olarak belirlediği Kemal Kılıçdaroğlu “Erdoğan istiyorsa üçüncü sefer aday olsun” görüşünü bile seslendirdi. Kendisine yöneltilen “Erdoğan’ın adaylığına neden ses çıkarmadınız?” sorusuna da “Diyelim ki ses çıkardık nereye gidecek? Yüksek Seçim Kurulu’na. O üyeleri atayan kim? Erdoğan. Verdiği karara kim itiraz edecek?” cevabını verdiği biliniyor Kılıçdaroğlu’nun.
Kılıçdaroğlu, kendilerini atayan Erdoğan olduğuna nazaran, YSK üyelerinin onun adaylığına itiraz etmeyeceğini düşünüyor.
Yanlış bir mantık bu.
Güncel bir hatırlatma: ABD’de, İsrail’de, İngiltere’de yargı mensupları yalnızca eski lider ve başbakanları değil, husus önlerine geldiğinde, misyonda bulunan lider ve başbakanları da soruşturuyorlar.
Eski başkan Donald Trump (ABD), eski başbakan Boris Johnson (İngiltere) yanında yine başbakan olan Benjamin Netanyahu (İsrail) ve hala vazifedeki başkan Joe Biden (ABD) ülkelerinde yargı önüne ya çıktılar ya da çıkmak üzereler.
YSK kararları temyiz de edilemeyen bir yargı organı; bu sebeple üyelerinin önlerine gelen bahse anayasa ile yasalar çerçevesinde yaklaşmaları beklenir.
Hakkında karar verecekleri kişinin kendilerini atayan makamın sahibi olmasının, bahse farklı yaklaşmalarını gerektirmesi herhalde düşünülemez.
Konunun hassasiyetinin ben de farkındayım elbette. Verecekleri kararın itirazın kabulü ve Cumhur İttifakı tarafından belirlenmiş ismin adaylığının iptali tarafında olması, seçimin sonucunu etkileyebilir.
Cumhur İttifakı partileri, itirazların kabul edilmeyeceğinden o kadar emin olmalılar ki, kararın iptal edilmesi halinde adaysız kalmayı bile göze almış durumdalar.
YSK “Erdoğan’ın yine adaylığı anayasaya aykırı” kararına varırsa Cumhur İttifakı adaysız kalacak, seçim öteki üç aday ortasında geçecek.
İşe bakın siz.
Herhalde YSK’nın iptal istikametinde karar almasını zorlaştırmak için bu türlü bir yola gidilmiş olmalı.
Ancak, YSK üyeleri önlerindeki hususun sırf türel tarafıyla ilgilenmek durumundalar; kararlarının doğurabileceği sonuçlar onların değil, aylardan beri yazılıp konuşulan anayasal mahzur hatırlatmalarına karşın tavırlarından vazgeçmeyen siyasetçilerin düşünmesi gereken bir detay.
Kararın iptalden yana olması halinde seçmenlerin önünde birden fazla seçenek yeniden olacak.
Fizik öğretmeniyken siyasete girmiş Muharrem İnce’nin dört süreç cahili olması herhalde beklenemez. Halbuki daha birinci günden seçimde ikinci tipe kalacağı ve ikinci cinste da kazanacağı tezini seslendiriyor.
Acaba hesabı, YSK’dan çıkabilecek kararın olumsuz olabileceği üzerine oturuyor olmasın?
Tayyip Erdoğan’ın iki kere cumhurbaşkanı seçildiği için anayasadaki ‘üçüncü sefer aday olamaz’ engeline takılması durumunda, Muharrem İnce, Millet İttifakı adayına oy vermeyecekler için ülkü adres haline gelebilir.
Dördüncü aday adayı Sinan Oğan da.
Kılıçdaroğlu, İnce ve Oğan arasında geçecek seçim bayağı farklı olabilir.
Olur mu, olmaz mı?
Sanırım bu sorunun karşılığı için fazla beklememiz gerekmeyecek.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Yorumlar kapalı.