IV. Pak Kömür Teknolojileri Tepesi, iklim krizi gerçeği ve Türkiye tarafından onaylanan Paris Anlaşması’na karşın Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığının dayanağıyla 24- 25 Nisan tarihleri ortasında Ankara’da gerçekleşti. Kömürlü termik santrallerin etkilediği insanlara ve yaklaşan iklim krizine dikkat çekmek isteyen Greenpeace Akdeniz Genel Yöneticisi Ersin Tek, Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı Türkiye Kömür İşletmeleri, Genel Müdürü Dr. Hasan Hüseyin Erdoğan’ın açılış konuşması sırasında düdük sesleriyle ve “Havası Kirli, Parası Kirli, Neresi Pak?!” yazılı pankartıyla protesto gerçekleştirdi.
Tek, iklim krizine dikkat çekerken; “Kömürün pakı olmaz! İklim krizindeki gezegenimiz için, zehirlenen havamız için, pak palavrasını bırakın! Yeşil ve Adil Dönüşüm! Çabucak Şimdi!” diyerek “temiz kömür yalanı”ndan vazgeçilmesini, Türkiye’de kömür kullanımından çıkılması ve iklim adaleti taleplerini iletti.
Paris Muahedesi yürürlüğe girdikten 5 sene sonra 2021’de Türkiye tarafından onaylandı ve 2053 karbon nötr maksadı açıklandı. İklim kriziyle gayret için 2030 yılına kadar, yeni fosil yakıt yatırımlarının durdurulması ve mevcut olanların süratli bir formda kademeli olarak ortadan kaldırılması gerektiği halde Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığının 2023 Ocak ayında yayınladığı Türkiye Ulusal Güç Planına nazaran kömürün güç üretimindeki toplam hissesinin yükseltilmesi öngörülüyor. Küresel Energy Monitor’un “Yükseliş ve Çöküş” raporu, Türkiye’nin planlanan kömürlü santral kapasitesinde dünya üçüncüsü olduğunu belirtiyor.
Türkiye verdiği taahhüde karşın atması gereken adımların tersine, Pak Kömür Teknolojileri Tepesi üzere etkinlikler finansal ve toplumsal yatırımlarla devlet eliyle destekleniyor.
Greenpeace Akdeniz Genel Yöneticisi Ersin Tek, “Dünyamız fevkalâde bir krizle karşı karşıya. İklim krizi hepimizin geleceğini tehdit ediyor. Bir an evvel, iklim krizinin baş sorumlularından olan kömüre dayalı olan ziyanlı, eski ve kirli teknolojilerden uzaklaşmamız gerekiyor. Türkiye’de ise bırakın kömürden çıkış için somut adımlar atmayı, bu teknolojilerin aklanmaya çalışıldığını görüyoruz. Bilimsel raporlarla 55 yılda yaklaşık 200 bin erken mevte sebep olduğu ortaya konan termik santraller mi pak? Sıfır karbon ve sıfır kirletici prensibi ile çalışan bir termik santral teknolojisi şimdi keşfedilmedi. Bu kirli, eski, ölümcül teknolojilere mahkum değiliz. İklim krizini durdurmak için vakit çok pahalı. Kaynaklarımızın hala kömüre yatırılmasını savunmak gezegene karşı kabahat işlemekle muadil. Türkiye’nin önünde hem tabiata hem iktisada katkı sunabilecek bir dönüşümü gerçekleştirme seçeneği var. Yeşil ve adil bir dönüşümle, kaynaklarımızı kömür üzere eski ve ölümcül teknolojiler yerine yenilenebilir güce ve kapsamlı bir iklim hareketine aktarmak zorundayız. Yeşil Adil Dönüşüm Kontratını vakit kaybetmeden uygulamada görmek zorundayız. ” dedi.
Tek şu tabirleri kullandı:
“Yatırım garantileri, arazi tahsisi, piyasa faiz oranlarının altında faiz oranları, kapasite düzeneği teşvikleri üzere maddi ve manevi varlıklar aracılığıyla aktarılan devasa takviyeler, tüm bu yıkıcı tesirlerin, kömür yatırımına verilen kamu teşvikleri ve bankaların finansmanıyla büyüdüğünü gösteriyor. İklim Kaosunun Bankacılığı 2023 raporuna nazaran Paris’te atılan imzaların üstünden geçen 7 yılda 5.5 trilyon dolar kaynak fosil yakıt yatırımlarına aktarıldı. 2022 yılında kömür kesiminin bankalar aracılığıyla ulaştığı finansman ölçüsü 42 milyar dolardı. Ülkemizde ise 350.org Türkiye’nin çalışmasına nazaran kömür finansmanına son vereceğini söyleyen yalnızca 9 banka var.”
Greenpeace Akdeniz İklim ve Güç Proje Sorumlusu Gökhan Ersoy da “Kömüre dayalı güç üretiminin havası da parası da kirli. Yaklaşan seçimlerin akabinde misyona hangi idare gelecek olursa olsun, Paris Muahedesi bağlamında verilen kelamlara sadık kalmak için kararlı olmalı. Büyüme amaçlarını, kesinlikle etraf ve iklim krizi çabası kapsamında dikkatle ele almalı ve yeşil ve adil bir dönüşüm gayesi için gerekli adımları ivedilikle yürürlüğe sokmalı. Fakat, seçim öncesi söylemlerinde birçok siyasi parti programı, iklim kriziyle uğraş için gerekli adımları atma konusunda çekimser gözüküyor. İklim krizinden evvel son çıkış tabelasına yaklaştığımız bu devirde ülkeyi yönetmeye talip tüm siyasalların bu sorumluluğu üstlenmesi ise hayati değer taşıyor.’’ değerlendirmesini yaptı.
Greenpeace kömürlü termik santrallere ait olarak şu bilgileri paylaştı:
“Sağlık ve Etraf Birliği (HEAL)’ın raporuna nazaran 1965 -2020 yılları ortasında açılan ve hala 16 vilayette faaliyette olan 50 MW’ın üzerindeki kömürlü termik santraller, 55 yılda toplamda 4.8 trilyon TL sıhhat masrafına ve yaklaşık 200 bin erken mevte neden oldu.
Greenpeace Akdeniz, yeşil ve adil bir gezegeni kurmak için atılacak birinci adımın kömürden çıkmak olduğunu savunuyor.
Türkiye kömürden çıktığı vakit, sırf 22 tane kömür alanına kurulacak güneş panelleri sayesinde ülkenin yenilenebilir güç kapasitesinde güneş gücünün hissesi %170 artacak ve böylelikle 6.9 milyon hanenin yıllık güç gereksinimi güneşten karşılanabilecek.
Türkiye’de yenilenebilir güç değerli istihdam fırsatları sunuyor. Memleketler arası Yenilenebilir Güç Ajansı (IRENA)’nın 2022 yenilenebilir güç kesimindeki istihdam tahliline nazaran Türkiye’de rüzgar güç bölümünde 25.000 ve güneş gücü dalında 21.000 işgücü kapasitesine ulaşılabileceği iddia ediliyor. Bugüne kadar yapılan çalışmalar yeşil ve adil bir dönüşüm ile kömürden çıkışın olduğu senaryoda istihdam kaybının olmayacağına işaret ediyor.”
Seçim öncesi bu kritik vakitlerde, tüm siyasi parti ve adaylara, toplumun her kısmından yeşil ve adil bir dönüşüme inanan herkese bu gerçeği hatırlatmak üzere Greenpeace Akdeniz “Yeşil Adil Dönüşüm Sözleşmesi”ni yayınladı ve iklim kriziyle kapsamlı uğraş için Paris Muahedesi ile uyumlu bir yol haritasının parti programlarına eklenmesini talep etti.
Greenpeace Akdeniz, Yeşil Adil Dönüşüm Kontratıyla, iklim kriziyle aktif gayret için elektrik üretiminde kömürden vazgeçilmesi ve yenilenebilir güç kaynaklarının hissesinin %75’e çıkarılmasını, yoplumsal faydayı önceliklendiren, toplumsal refah odaklı, ekolojik bütünlük ve iklim üzerindeki tesirin azaltılmasını hedefleyen yeşil iktisat modeline geçilmesini, kömür bölgelerinde, iştirakçi ve şeffaf sistemlerle, doğal alanların onarımını da kapsayan adil geçiş planlamalarının geliştirilmesi ve uygulanmasını talep ediyor.
Yorumlar kapalı.