Şangri-La Diyaloğu’nda ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin Amerikan yaptırım listesindeki Çin Savunma Bakanı Li Şangfu’yla baş başa görüşme muradına eremese bile birebir çatı altında bulunurken, bâtın istihbarat toplantısı da Çinli ve ABD’li yetkilileri biraraya getirdi.
Toplantıyla ilgili medyayı bilgilendiren kaynaklar, iştirakçilerin çatışmacı değil yapan ve işbirlikçi üslubu benimsediğini söyledi.
Şangri-La kamuflajı birinci kere açık edildi
Kaynaklar, bu çeşit toplantılar organize eden Singapur hükümetinin birkaç yıldır Şangri-La Diyaloğu’nu paravan olarak kullanarak farklı bir yerde dışarıya muhakkak etmeden istihbarat toplantısını düzenlediğini belirtti. Fakat ülkelerin istihbarat önderlerinin kapalı toplantısı birinci kere medyaya yansıdı.
World's spy chiefs meet in secret conclave in Singapore: Report https://t.co/SsCSB0CdTC pic.twitter.com/nETsA8UXWv
— CNA (@ChannelNewsAsia) June 4, 2023
ABD’yi ülkenin çeşitli istihbarat topluluklarının doruğundaki Ulusal İstihbarat Yöneticisi Avril Haines’in, Hindistan’ı denizaşırı istihbarat toplama teşkilatı Araştırma ve Tahlil Kanadı’nın Lideri Samant Goel’in temsil ettiği öğrenildi.
Haines, tıpkı vakitte 49 ülkeden 600’den fazla delegenin katıldığı Şangri-La forumunda ABD’nin delegelerinden biriydi.
As the 20th IISS Shangri-La Dialogue draws to a close, IISS Director-General @chipmanj provides an overview of a busy three days of high-level debate at Asia’s premier defence summit, which took place in Singapore on 2–4 June | #SLD23 https://t.co/SuOa6UylI5 pic.twitter.com/aJoN2xdKYS
— IISS News (@IISS_org) June 4, 2023
Washington-Pekin yüksek tansiyonuna karşın Çin de zımnî istihbarat toplantısında hazır bulunan ülkeler ortasındaydı.
‘Hükümetler birbiriyle konuşmadığında, istihbaratçılar konuşur’
Bir kaynak, saklılık kapağını aralayarak şunları söyledi:
‘İstihbarat teşkilatlarından üst seviye iştirakten mütevellit’
Haberle ilgili sorular üzerine Singapur Savunma Bakanlığı Sözcüsü, şu karşılığı verdi:
“Şangri-La Diyaloğuna katılırken, istihbarat teşkilatlarından üst seviye yetkililer dahil olmak üzere iştirakçiler, muadilleriyle tanışma fırsatı da buluyor. Singapur Savunma Bakanlığı, bu ikili yahut çok taraflı toplantıların kimilerinde kolaylaştırıcı rol oynayabiliyor. İştirakçiler (diyalog) çerçevesinde düzenlenen bu cins toplantıları yararlı bulmuştur.”
ABD’nin Singapur Büyükelçiliği, görüşmeyle ilgili bilgisinin olmadığını söyledi. Çin ve Hindistan hükümetleri sorulara birinci etapta cevap vermedi.
ABD, Britanya, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda, çok geniş çaplı istihbarat toplamak ve paylaşmak için 5 Göz olarak isimlendirilen ağı işletiyor. 5 Göz’ün istihbarat yetkilileri sık sık buluşuyor.
İstihbarat topluluğunun daha büyük toplantılar düzenlemesi ise hem daha enderdir hem de neredeyse kamuoyuna hiç duyurulmaz.
‘Toplantıda Rusya yoktu’
Kaynaklara nazaran perşembe günü istihbarat şeflerinin gayriresmi toplantısının akabinde cuma günkü toplantının gündeminde Rusya-Ukrayna krizi ve sınırötesi suç vardı. Fakat kaynaklardan biri, toplantıda hiç Rus temsilcisi bulunmadığını söyledi. Ukrayna Savunma Bakan Yardımcısı V. Havrylov, Şangri-La Diyaloğu’ndaydı, lakin istihbarat toplantısına katılmadığını söyledi.
ABD’nin Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA) Lideri William Burns’ün geçen ay Çin’i ziyaret edip görüşmelerde bulunduğundan da geçen hafta haberdar olundu.
Washington kızdırdığı Pekin’le görüşmemekten şikayetçi
ABD Lideri Joe Biden’in yönetiminin ‘Çin casus balonları’ iddiasıyla yapay kriz çıkarmasıyla Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Pekin ziyaretini iptal etmesinin üstüne Çin Savunma Bakanı Li Şangfu’nun ABD’nin yaptırım listesinden çıkarılmadığı surece ABD’li mevkidaşı Lloyd Austin’le görüşmeyi reddetmesi eklenince, geriye iki ülke ortasında istihbaratçı diyaloğundan öteki pek bağlantı kalmamış görünüyor.
Nitekim Haines, Şangri-La Diyaloğu’ndaki siber güvenlik bahisli bir tartışmada, Çinli bir askeri yetkilinin sorusuna karşılık olarak ‘ülkeler ortasında işbirliğinin kaide olduğunu’ söyledi:
Yorumlar kapalı.